Pengertian Geguritan Geguritan yakni puisi bahasa Jawa yang diciptakan para pujangga. Awal lahirnya geguritan pun bahu-membahu sudah ada sejak kurun kerajaan baik kerajaan Hindu-Budha sampai kerajaan Islam di tanah Jawa. Pada periode kerajaan Islam sendiri, puisi juga menjadi senjata ampuh para walisongo untuk berdakwah. Kala itu, puisi juga dijadikan sebagai prosa (puisi berbentuk dongeng pendek) juga dijadikan sebagai lirik lagu seperti yang kita kenal saat ini sebut saja Lir-ilir, Padang Bulan dan lain sebagainya. Ya, bahasa bukan hanya sebagai seni semata. Lebih dari itu, bahasa dijadikan selaku hegemoni untuk menghipnotis keputusan setiap manusia. Berbicara mengenai geguritan Jawa pasti tidak akan ada habisnya alasannya adalah keindahan di dalamnya. Keindahan geguritan bahasa Jawa akan membuat Anda bangkit dari kesedihan, mesra menyatukan sampai puisi yang berupa refleksi keislaman. Keindahan geguritan Jawa telah terbukti, bahkan sampai kini generasi muda masih terus menggandrungi geguritan-geguritan Jawa yang dahulu pernah dibacakan para tokoh di tanah Jawa. Di sekolah-sekolah, seluruh siswa diwajibkan untuk membuat geguritan Jawa perihal banyak sekali tema, ada tema pendidikan, alam, agama, sampai semua tema dijadikan ide menciptakan geguritan Jawa. Bila telah menginjak Sekolah Dasar, Anda juga pasti akan ingat bahwa geguritan bahasa Jawa menjadi salah satu kontes favorit setiap event PORSENI (Pekan Olah Raga dan Seni). Geguritan Bahasa Jawa Ala Abbash CH mahmudefendi.wordpress.com Siapa yang tak kenal Abbas CH. Lewat pembacaan cerita berbahasa Jawa yang di dalamnya termuat pola geguritan bahasa Jawa, ia memiliki penggemar hingga mancanegara khusunya warga Jawa yang tinggal di Suriname dan lain sebagainya. Sampai ketika ini, aneka macam yang rindu akan suara ia. Melalui Radio Redjo Buntung, beliau mampu menarik ribuan rakyat Yogyakarta melalui pembacaan cerita bahasa Jawa. Uniknya, dalam pembacaan cerita Bahasa Jawa tersebut juga terselip acuan geguritan bahasa Jawa yang indah. Selain keindahan geguritan yang diciptakan Abbas CH, dari tokoh tersebut Anda juga akan mengenang ciri khas suaranya yang merdu ketika membacakan contoh geguritan di dalam dongeng, bijaksana nan berwibawa. Dengan ritme yang syahdu, Abbash CH sukses melambungkan pembacaan cerita dan Geguritan Bahasa Jawa menjadi acara favorit. Abbas CH merupakan salah satu tokoh yang berhasil dalam hal melambungkan sastra di tanah Jawa. Tentu yang lain juga masih banyak nama-nama para Penggurit. Anda mampu berjumpa mereka baik di Pekan Seni Jogja, ataupun di komunitas mirip Tembi, Taman Budaya Jogja dan tempat-tempat seni lainnya. Mengenai Abbas CH, jika Anda menekuni sebagai penggurit, salah satu rekomendasi dia ialah “Yen wes entuk jeneng, harus bakal entuk jenang”. Nasehat tersebut tentu saja mengandung sebuah pesan untuk bersabar dan berproses menyempurnakan ikhtiar. “Yen wes entuk jeneng, bakal entuk jenang” Oleh alasannya penulis sangat mengagumi karya yang diciptakan Abbas CH, contoh-pola geguritan di bawah ini yaitu acuan geguritan yang penulis buat sendiri. Ya, teladan-contoh geguritan di bawah ini banyak terinspirasi oleh Abbas CH. Contoh Geguritan Bahasa Jawa perihal Agama Mripatku kethap-kethip nyawang langit saka pinggir tendha Lintang kang mung siji loro ora bisa gawe padhange wengi kang sepi Gusti, amemuji sedaya naming kagem Panjenengan Mugi paring paduko padhange margi Wayah Wengi, 25 Ramadhan 1437 H Contoh Geguritan; Ngapuro Nyawang clemloroting lampu seko nduwur gunung Ngerasa awakku cilik temenan Atiku ciut, kroso awakku digebyuri dosa Atiku arep nangis koyo dipotong-iris Ngapuro Gusti… Ngapuro… Dalem namung tiyang kang lemah.. Kang boten saged mlampah piyambak.. Gusti.. Dalem namung tiyang ingkang gampil gripil.. Tansah kegoda kesenengan donya.. Gusti.. Hamung siji panyuwunku.. Tuntun dalem wonten ing margi kang padhang gusti.. Duh Gusti.. Tengah Wengi, 10 Agustus 2016 NGOLAH RASA Ening………….. Ing antarane godhong-godhong Kang obah katerak sumilire Angin sing kanthi alon-alon Bebisik saranduning urip Enengke cipta Sawuse lakune raga Ngeling-eling kanti wening Sadawane dina sing kebacut kagawa Kaseksen rembulan abang Ing duwure wit klapa Batinku miyak obahe wektu Ngetung lakon lan panandang Ndak rasa ing jiwa Miyak grumbule ati Kanggo nglari ing tembe buri Supaya tan kena pati sejati Tangan ngapurancang Luh tumetes ing pipi Nggetuni solah bawa Kang kurang trapsila “ Duh Gusti kang maha kuasa Lumuntura sih pangapura Dumateng kula menika Engkang kebak dosa landuraka” J Sumarto,16 10 15 SepiMu SepiMu ing wengi iki pingin tak rebut Muspra kangenku sakwentara kerut Ing ilining pang-angen2 kang semrawut Nyrimpung impenku sansaya mabrut. SepiMu dudu sepi kang muspra Kepara malah dadi tambane ati lara Adyan perih ing dhadha tan kawistara Pucuk wengi iki sepiMu dadi selarik ukara. SepiMu dadi sansaya sepi kang wigati Tinampa muga nuntun ing sepi sejati Kemul ing sepiMu pasrah mring Gusti Tak rebut nganti benjut tekan ing pati (2.8.16) Contoh Geguritan Bahasa Jawa ihwal Sosial Dumadakan gelungan blangkonku tak uculi Kerisku tak tarik ngasi saya dewe blereng ndelokne Rasane dino kui aku pengen nesu temenan Mripatku menthelengi siji-siji kanthi panasing ati Ora ono sek wani mandheng aku Rasajroning atiku mobal-mobal koyo geni kang panas kafetaria disumet BULL… Suarane nggebug ati Tanganku nggegem rasa-rasa pengen ngantem tembok gedhe ngasi ambrol Wesi-wesi tak lumat, tak bengkokke lan cagak-cagak koyo tak oncalke pating awang-awang. Aku nesu, aku mobal-mobal, 1 Agustus 2016 Geguritan Bahasa Jawa perihal Pahlawan Bisa mampu ngaturke geguritan ing RRI Ngayogya Andum rasa nganggit gurit kemul budaya Swara prasaja ing pucuke dina Selasa Gayeng regeng sansaya asri dimen rinasa Nadyan sethithik guritku wis mancik Mancar ing angkasa kanthi becik Gawe seneng tumrape wong cilik Lewat swara ngenglo guritku rinacik Seneng mampu matur lewat siaran langsung Sastra Jawi murih becik sakalangkung Geguritan sinartan pangolahing tembung Tan lali ngudi budaya jembar sakdhuwuring gunung (24.8.16) Geguritan Bahasa Jawa ihwal Persahabatan SA UNGKURE TAUN WINGI Urip sumende ing pangangen-angen Ngalor ngidul kaya wong ngengleng Ngetan ngulon amung dadi gunem Tanpa melu catur, amung bisa mingkem Ndak tutup laris kelakon Sing wis ora katon Bingung mung bisa nonton Ngayahi dalan amewaton Ndak urut purwaning urip Kang tansah ngigit-igit Nganti pungkase sasi Rasane amung semangit Ing undure taun Rasa getun keduwung Kudu mampu katutup ing suwung Nyingkiri jiwa kang gemblung Saungkure warsa………. Aku musti mbabar mangsa Anyar, kanti jiwa kang amba panampa Godhonh-godhong kuning wus rontok Ginanti semine pucuk Kang ijo royo-royo Nggawa bun wayah esuk Bebarengan tukule surya Geberku wis tak wiyak Jumangkah kanthi teteg lan waspadha Supaya nora tumiba ing dursila lan culika J Sumarto 09 01 015 NUNGGU PENGAREP-AREP Menawa besuk saya isih neng kene Merga aku isih nunggu pengarep-arep Menawa besuk tan mampu ketemu Bakal dak tampa pepestening uripku Dak angen-angen ing wektu mbesuk Gandeng rerentengan bebarengan Napak siji mbaka siji lumaku Ngadepi wengis obahing panguripan Sing dadi reroncene tembang saben dina Menawa besuk aku isih neng kene Merga aku isih duwe pengarep-arep Bisa nyawang pasuryanmu Kang kebak esem nyala wadhi Sing nuwuhke gedhe pitakonku Apa sliramu isih nyimpen atiku kang gempil Sak iki sliraku amung mampu ngadang wewayanganmu Jrone panendraku kang kebak rasa kangen Kalane kuncungku wis malih putih Lan lumakune waktu sansaya cepet Gawe tangise ati kasampiran waspa Mbok menawa wit gedhe pinggir kali tengah sawah Isih bakoh ngancani sliraku Lan ngayomi lakuku sing katerak rasa Nalikane nunggu wangine kembang ati menawa besuk aku isih neng kene Merga aku isih duwe pengarep-arep Ketemu lan nyawang esemu J Sumarto, 29 3 2015 SANGANGPULUH KURANG TELU Yen ta pun kakang nyabrang penganggon nyingkrang cilik selegence nyongklang pernah’e benik saben pethuk Wong mithet irung karo mendelik mung jalaran nyabrang endha dalan bubrah ing kasebat kaprah Napak pandulu ngetut laris nyampar ngebal barang kliru Apa si adhi uga bakal clathu aku wolupitu? Yen si adhi ngener sipat weruh simpulan pangakon wakil rakyat nginum banyu nikmat dhahar sate granat Yen si adhi ngener sipat weruh akhir panganggon klambi drembel pangkat pangakon pejabat pembuat Maklumat tindak nyimpang nyingkur keblat sibuk rapat soksosialisasi eska maksiyat turut hotel tumpuk pitu Bermenu ayam kampung berumur pantaran putu Apa si adhi uga wani cluluk sangangpuluh kurang telu Grenjet Banget 190716 Geguritan Bahasa Jawa perihal Lingkungan Plesir ing Purbalingga Udan gerimis tan uwis uwis mbuwang rasa sebel sawetawis nyambung tresna tanpa lamis Ing Purbalingga sliramu wasis Muga sirna cidra dina kepungkur murih ati tinanem rasa syukur tresno mring kluarga nambah akur Ing Guwa Lawa papan misuwur Nadyan selarik mampu rinakit gurit Ilang musna rasa gela lan sakit datan suka srei swara nylekit SMA Negri Karangdowo sansaya mlejit Iki wis dadi tekat ing akad murih kabeh kadang sami nyawiji akur luhur ngudi budi pakerti sinangkuyung sagung warga harus Syukurku mring Gusti Pangeran sagung warga tansah kasembadan tan mingkuh mring sewu pakaryan tangguh ing kewuh becik ing kwajiban (7.8.16) Esuk Esuk iki, Gimah,gini lan giman , Bar sarapan nyruput wedang, Maring sawah nora ngitung wayah. Tumandang gawe buruh tani maring bu khatijah, Matun lan gawe gubug tunggu manuk. ENTHUNG Enthung…………….. Uripmu amung gumanthung Ing tengah-tengah godhong kumalungkung Obah ngawur tanpa ana pethung Patrap lan solahmu du kina Katinggalna tanpa kuciwa Kagawa rasane yuswa Kang tanpa tanja budpekerti Enthung………. Endi lor endi kidul Tukmu golek arah dalane ywang maha agung Katutup rasa jiwa kang suwung Kalane mangsa muda kang bambung Enggal wedara saka tapa brata Lukar pakaian kebak cahya manjila Sesepen sari madune kanti tembang puji lan puja Snajan amung sakedepe netra bagaskara J Sumarto, Geguritan Bahasa Jawa perihal Negara PRESIDEN (Diarani cumantoko mangga kersa, jalaran ukara iki ambrol kaya lubering segara tanpa kuwawa ngrekso) Kabeh pancen wus dumadi Jangkaning jagat tan mampu diselaki maneh Panyakrabawa, pangarep-arep Pancen ora jumbuh karo gegayuhan dek wingi uni Kabeh wus dumadi PRESIDEN ngadek mandegani praja diraja asilap kacanegara Tan prabeda ratu timur mbangun BALAI SIGOLO Kabeh pancen durung kewaca Iku abang ijo utawa biru Nanging jangkaning jagat Tan mampu diselaki, ya iki Jaman KALA CUBRIYA Panguasa pada suwala ing kesepakatan Ilang rasa pangrasa marang kawula PRESIDEN amung paring sanggan tanpa kaluwihan Kanggo migunani kawula alit Kabuh amung butuh mejeng Kareben disawang kajen Tanpa nggawa pangerten negari Nuswantara kang suci Geguritan Bahasa Jawa tentang Cinta BUNGA BANGKAI Jeng,…………… Coba pirsan ana Taman sangarepmu Satengah-tengahe panguripanku Sakehe kembang-kembang Warna-warni ujud lan rupane Gandane wae sumrebak arum ing irung Bisa gawe getere ati sing nyawang,milut Nanging saya ora mampu nampa Atiku ora kepilut ing warna Aku ora ketarik dening arume gandha Sing mung saklebatan Jeng……….. Najan wong padha ujar Gandhamu badhek ambumu kecing Sing marai sirah pening Nanging atiku kepilut sliramu Tuk ku nunggu tuwuhe sliramu Wis pirang-pirang warsa Aku ngenteni punjul saka seprapat masa Mung kanggo sliramu katresnanku Dudu rupamu sing tak arepi Dudu gandamu sing bacin Aku butuh atimu Aku pengin duweni katresnanmu Kanggo ngisi uripku tumeka puputku J Sumarto, 19 03 16 ABANG BIRU Kaya dene werna abang semu ireng nggaris tumandes sak njeroning ati mambu ganda busuk ngambar-ambar kasaput samirana Kahanan wis ora mampu ngracik ukara trisna sing tansah ngiwi-iwi apa maneh gawe tembang asmaradhana rasa pangrasa wus sirna bersamaremuk rempuning ati iki Raga tuwa wus ilang daya upayane cahyaning ora katon padang maneh kaya wingi uni Raga tuwa wus lungkrah guwayane saiki hamung kasampir ing pinggiring kori Tuladha,budhi,panggula wentah wus ra ana pangaji-aji anane hamung pandulu netra nista Katresnan wis ilang ing pandulu kawur mabur ing angkasa kacepit mega biru Sanak kadang putra wayah wus ilang ing rasa pangangen-angen Wewayang sepi tansah kasanding rina kalawan wengi Padange kahanan ora katon maneka warna anane hamung biru klawu kaya birune ati kang lagi suwung Raga tuwa wus semplah kantaka tanpa kanca mangantu-antu pujastawaning Gusti ing pasingidan kang pungkasan (Panti Werdha Semarang) Pendhak ahad pon. Biyungku ajeg kandha. Iki wetonmu le. Padha a kowe memule Sadulurmu papat lima pancer. Dimen bener lan pener lakumu. Dimen nora sasar lan keblinger pikarepanmu. Keh jalmi padha melik hanggendhong lali. Ajwa ya ngger niru wong mulya kang kebak sulaya. Cidra kesepakatan ngianati bangsa. Wani mbalela…ngrusak negara. Embuh kuwi sarjana kang mumpuni. Embuh kuwi kyai ustadz guru ngaji kang makaping-kaping katam Qur’an lan apal isi sarta maknane kitab suci. Ngedoha kowe ngger marang Guru kang nora mampu digugu lan ditiru. Guru sejatimu ning awakmu dewe sarta mung Allah kang murba masesa. Jejera lan wong jujur. Jujugana wong kang jejeg. Sembada waspada ngati-ati le. Ajwa lali purwa duksina. Ajwa rumangsa mampu.Ananging mampu a rumangsa. Nadyan ta suk bojomu saka wong sudra. Geguritan Bahasa Jawa wacana Pendidikan Ora Pingin Ora pingin nulis perkara kamardekan Nyatane iki wis dadi bukti kasunyatan Subasita tatakrama kadya hero Budi luhur kemul jujur dadi kewajiban Pahlawan kang wis tinulis ing sejarah Ojo mbok obak-obak kadya mecahke sirah Gelem laku becik disimpen ing pucuk ati Dimen suci sinawang siang lan latri Yen bisa ojo mung waton pinter Ngudiyo pinter kang wewaton adi Ngerti tumindak olo kudu sinengker Becik gelem ngalah menang ing mburi Zaman iki positif wis wolak-walik Ora ono rasa wegah luwih2 sesirik Adat Jawa mulya wis tinampik Budi luhur luntur; rasa angkara dilirik. Sewu rasaku tinulis dadi gurit tipis Rinakit ing kene tan uwis-uwis Tandang grayang berangasan tinangkis Dadi ukara gantine wicara ngeciwis Geguritan Bahasa Jawa tentang Perpisahan Eling geguritan lawas Nanging mboten jangkep syaire Mbok menawi wonten seng ajeng jangkepi sumonggo… Kirang luwihe mekaten… SOPO KONDHO Sopo kondho jare urip iku mung mampir ngombe Kui rak jarene wong gerang kang wus anguk anguk lueng kuburan Awit dhewek e wus bosen sakehing lelakon Ing walike tondo pitakon kari ngrangu timbalan kang maton Sopo kondho jare urip iku sawijining perjuangan Kui rak jarene wong wong kang durung biso ngregem lintang Awit dhewek e ………..? Datan kengguh sakehing kewuh tan mingkuh brojolan teluh Sopo kondho urip iku sawijining pangimpen Kui rak jarene bocah bocah bambung pinggir kalen Awit dhewek e luweh tertarik edi endahing karang kawidodaren ……….? Sopo kondho jare urip iku sawijine paseksan Kui rak jarene wong prapiman …….? Awit dhewek e hamung tumadhah tangan kemlawe ………….? Sopo kondho urip iku mati Kui rak jarene wong kang……..? ………..? Trus urip iku piye? Urip iku sakabehe (18.8.16) Tips Membuat Geguritan Bahasa Jawa Membuat geguritan Bahasa Jawa memang tidak mudah, namun juga tidak susah. Semua mampu dikerjakan asal ada kesungguhan. Puisi pastinya menonjolkan dari sisi keindahan bahasa, disamping itu juga bermain banyaknya kosa kata. Bahasa Jawa sendiri memiliki banyak sinonim, di dalam perumpamaan Jawa umumdisebut selaku dasanama. Dasanama merupakan kumpulan sinonim-sinonim per kata yang maknanya sama. Bila Anda ingin membuat geguritan, maka alangkah lebih baiknya Anda menyiapkan kamus untuk mencari dasanamanya. Anda bisa memilih kata yang sempurna saat membuat geguritan. Itu yang pertama. Kedua, geguritan bahasa Jawa indah juga karena kejujurannya. Kejujuran bahasa memang tidak bisa membohongi. Terbukti, pola-contoh geguritan yang selama ini sangat indah penuhmengandung unsur kejujuran. Ya, jujur itu indah. Selain kejujuran itu mengandung banyak keindahan. Kejujuran juga ialah fasilitas terampuh untuk meluapkan isi hati. Dengan kejujura bahasa, contoh geguritan bahasa Jawa yang Anda buat akan eksklusif mengena di hati para pembaca. Pentingnya menulis geguritan itu dapat diibaratkan seperti menembak. Ya, penembak jitu tentu mengincar hati (perasaan) atau kepala (fikiran). Artinya, pola geguritan bahasa Jawa yang bagus yaitu geguritan yang bisa masuk ke relung hati dan terkesan hingga membayang-bayangi anggapan. Tips ketiga bagaimana menciptakan geguritan bahasa Jawa adalah penegasan kata. Jenis tulisan fiktif yaitu menerangkan sedetail-detailnya. Maksudnya, setiap kata atau kalimat demi kalimat harus bisa menjelaskan suasana dan keadaan yang bekerjsama. Maka dari itu, penulisan geguritan bahasa Jawa memerlukan penghayatan yang dalam, penguasaan lapangan serta wawasan yang luas. Selain itu, geguritan bahasa Jawa juga baik menggunakan kata-kata yang memiliki wibawa. Kata-kata ini mampu ditambahkan pada judul seperti, “Sumpahku, Sumpahmu., Ngulandara, Anteping Tekad, dan Kumpuling Balung Pisah.” Keempat. Panjenengan juga mampu melatih membuat geguritan bahasa Jawa dengan mendengarkan pembacaan-pembacaan buku bahasa Jawa. Kegunaannya sungguh banyak, di antaranya dengan banyak mendengar dongeng bahasa Jawa, panjenengan mampu secara tidak eksklusif mencar ilmu ritme dan nada pembacaan. Otomatis saat menciptakan geguritan bahasa Jawa Anda mampu mempraktikannya sesuai kebutuhan kata. Selain itu, dengan banyak mendengar Anda juga akan kaya kosakata. Hal ini sangat epnting mengingat di Jawa sendiri ada ungkapan dasanama yang artinya 10 kata yang maknanya sama. Lebih dari itu, Anda pun secara tidak pribadi belajar menjadi pembaca. Suara Anda perlahan-lahan akan enak di dengar sebab pathokan Anda ialah para penggurit yang telah professional.
Sumber http://lets-sekolah.blogspot.com
pop
Monday, August 10, 2020
Geguritan Bahasa Jawa Ala Abbash Ch
Diterbitkan August 10, 2020
Artikel Terkait
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
EmoticonEmoticon